Stopy cukrzyka – jak zatroszczyć się o ich właściwą pielęgnację?

Cukrzyca jest chorobą cywilizacyjną XXI wieku – borykają się z nią zarówno kobiety, jak i mężczyźni, dzieci, nastolatkowie, osoby dorosłe oraz seniorzy. Niestety, nawet przy stałej opiece specjalistów cukrzyca jest związana z ryzykiem różnego rodzaju powikłań, obejmujących wiele tkanek, narządów i części ciała. Szczególnej troski wymagają m.in. stopy cukrzyka – i to zarówno pod względem codziennej pielęgnacji, jak i zdrowia.

Pod pojęciem cukrzycy rozumie się grupę chorób charakteryzujących się podwyższonym poziomem cukru w organizmie (czyli tzw. hiperglikemią), będącym efektem zaburzeń w wydzielaniu insuliny przez trzustkę lub zmniejszenia wrażliwości tkanek na działanie tejże substancji.

Wyróżnia się kilka kluczowych rodzajów cukrzycy. Cukrzyca typu 1 to choroba autoimmunologiczna, w przebiegu której organizm niszczy komórki swojej własnej trzustki, które w efekcie przestają produkować insulinę. Cukrzyca typu 2 jest z kolei schorzeniem metabolicznym – trzustka produkuje insulinę, ale tkanki organizmu są oporne na jej działanie (tzw. insulinooporność). Inną etiologię ma cukrzyca ciążowa, która – jak sama nazwa wskazuje – jest diagnozowana u kobiet w ciąży i jest efektem zaburzeń gospodarki hormonalnej.

To właśnie przewlekła hiperglikemia, a także hipoglikemia (zbyt niskie stężenie cukru we krwi) oraz gwałtowne wahania poziomu cukru u diabetyków są głównym powodem występowania powikłań cukrzycy – niestety, pojawiają się one nawet u osób, które prawidłowo leczą cukrzycę i pozostają pod opieką specjalistów. Cukrzyca zwiększa ryzyko występowania miażdżycy, zawałów serca i udarów mózgu, uszkodzeń nerek, nerwów oraz wzroku. Specjalnej pielęgnacji oraz kontroli zdrowotnej wymagają również stopy cukrzyka.

Objawy cukrzycy na stopach – nadpotliwość

Występująca w przebiegu cukrzycy hipoglikemia – czyli zbyt niski poziom cukru we krwi – może wywoływać nadpotliwość różnych partii ciała u cukrzyków. Glukoza jest głównym paliwem dla ludzkiego mózgu, więc jeśli w organizmie jest jej za mało, mózg odczytuje to jako sytuację zagrożenia, co z kolei powoduje wzrost produkcji niektórych hormonów, zwłaszcza adrenaliny i kortyzolu. Pod względem fizycznym objawia się to m.in. nadmiernym poceniem – może to być nadpotliwość pach, dłoni, pleców czy pocenie stóp w butach.

Współczesna medycyna ma sposoby na radzenie sobie z nadpotliwością różnych partii ciała – jednym z nich są zabiegi z użyciem toksyny botulinowej. Blokuje ona przewodzenie impulsów nerwowych oraz hamuje aktywność gruczołów potowych. Podana podskórnie w formie iniekcji pozwala pozbyć się problemu nadpotliwości na co najmniej kilka miesięcy. Po tym czasie zabieg można powtórzyć.

Cukrzyca a stopy i nogi – redukcja pajączków

Rumienie na nogach, pękające naczynka na nogach – problemy estetyczne oraz zdrowotne kończyn dolnych u cukrzyków dotyczą nie tylko stóp, ale też całych nóg. Rumienie i pajączki to nic innego jak niewielkie, położone płytko w skórze rozszerzone, popękane naczynka krwionośne. Jak dotąd nie udało się jednoznacznie określić przyczyn ich rozwoju. Przypuszcza się, że mogą być wywoływane przez czynniki genetyczne, ale również stojący tryb życia, niedobór aktywności fizycznej czy noszenie obcisłej odzieży.

W większości przypadków rumień i pajączki są tylko problemem estetycznym, ale u cukrzyków warto na nie zwrócić szczególną uwagę, gdyż mogą sugerować początki problemów z układem krążenia, co może się rozwinąć np. w przewlekłą niewydolność żylną. Dlatego koniecznie trzeba je leczyć – na szczęście uregulowana cukrzyca nie jest przeciwwskazaniem do zabiegów laserowego zamykania naczynek wykonywanych w naszej klinice ESTELL. Podczas zabiegu wykorzystuje się nowoczesną głowicę neodymowo-yagową. Emitowane przez nią światło wnika do naczyń, jest wchłaniane przez czerwone krwinki i zamieniane w energię cieplną – ciepło powoduje odparowanie ze ścian naczynka wody, jego stopniowe obumarcie i wchłonięcie.

Stopa cukrzycowa – poważne powikłanie cukrzycy

Jednym z przewlekłych i trudnych w leczeniu powikłań cukrzycy jest tzw. stopa cukrzycowa, czyli przerwanie ciągłości skóry na stopie, które z czasem przekształca się w silne, zaawansowanie owrzodzenie.

• Stopa cukrzycowa – przyczyny

Stopa cukrzycowa rozwija się na skutek współwystępowania trzech przyczyn: uszkodzenia nerwów, upośledzenia ukrwienia oraz zbyt dużych obciążeń stóp.

• Stopa cukrzycowa – pierwsze objawy

Pierwszym objawem stopy cukrzycowej może być tworzenie się licznych odcisków, a także zaburzenia czucia, drętwienie i mrowienie w stopach – cukrzyca powoduje uszkodzenia nerwów, co wywołuje upośledzenie czucia, w tym odczuwania bólu. Z czasem pojawiają się rany na stopach – przy cukrzycy zlokalizowane bywają najczęściej pod główkami kości śródstopia, na grzbietach palców albo na pięcie (tzw. pięta cukrzycowa). Przy występowaniu dodatkowych czynników ryzyka, np. nieodpowiedniej higienie stóp, mogą się rozwinąć owrzodzenia prowadzące nawet do martwicy tkanek lub wywołujące zniekształcenia stóp.

• Stopa cukrzycowa – profilaktyka

Stopie cukrzycowej można w dużej mierze zapobiegać. Ważne są wyrównywanie cukrzycy, utrzymywanie prawidłowego poziomu ciśnienia tętniczego oraz stężenia cholesterolu. Bardzo istotna jest też prawidłowa higiena stóp – ich mycie w letniej wodzie, dokładne osuszanie oraz regularne nawilżanie (nawilżony naskórek jest bardziej odporny na pęknięcia). Paznokcie u stóp należy obcinać krótko, równo z czubkiem palca. Ważne jest też noszenie odpowiedniego obuwia, wkładek oraz skarpet.