Co na chrapanie? Skuteczne metody i środki na nocne odgłosy

Jednym z często występujących problemów pojawiających się w czasie snu jest chrapanie. Wbrew pozorom nieprzyjemne dźwięki są uciążliwe nie tylko dla osób z otoczenia, ale bywają też niebezpieczne dla osoby chrapiącej, ponieważ wiążą się z utrudnionym oddychaniem w czasie odpoczynku. Podpowiadamy, co na chrapanie może pomóc, by pozbyć się tej przypadłości!

Czym jest chrapanie i jakie są jego bezpośrednie przyczyny?

Naturalne jest, że w czasie snu dochodzi do częściowego zniesienia świadomości i rozluźnienia mięśni. Wiotczeniu ulegają także język oraz tkanki krtani, gardła i podniebienia miękkiego. W konsekwencji dochodzi do zwężenia przepływu powietrza przez górne drogi oddechowe. Natomiast powietrze wydostające się z płuc wprowadza w drgania mięśnie gardła (głównie podniebienie miękkie i języczek), co generuje charakterystyczne odgłosy chrapania.

Jako bezpośrednie przyczyny chrapania wymienia się więc wspomniane drgania tkanek miękkich, które powodują zaburzenia przepływu powietrza. Natomiast za zwężenie dróg oddechowych może odpowiadać wiele innych czynników. Chrapanie to dość powszechny problem, który dotyczy głównie osób dorosłych – nieco częściej mężczyzn.

Czynniki, które mogą powodować i nasilać problem chrapania

Z problemem chrapania może wiązać się wszystko to, co zaburza przepływ powietrza przez górne drogi oddechowe, np.:

• krzywa przegroda nosowa,
• inne wady anatomiczne nosogardła,
• polipy w nosie,
• zapalenie zatok,
• alergia powodująca obrzęk śluzówki,
• infekcje górnych dróg oddechowych – wywołują obrzęk błony śluzowej,
• choroby przewlekłe skutkujące zaleganiem śliny w tchawicy i krtani.
• powiększone migdałki i obecność „trzeciego migdała”,

Ryzyko chrapania wzrasta też u osób z nadwagą. Do nadmiernego zwiotczenia mięśni gardła i języka może dochodzić także po spożyciu alkoholu przed snem lub przyjęciu niektórych leków nasennych i uspokajających. Również palenie papierosów prowadzi do chrapania, ponieważ powoduje m.in. wysuszenie śluzówki pokrywającej tkanki gardła i zmniejsza wrażliwość mięśni.

Chrapanie jako objaw obturacyjnego bezdechu sennego

U części osób chrapanie jest objawem poważnych schorzeń takich jak np. bezdech senny. W takich przypadkach podczas snu dochodzi nie tylko do hipowentylacji (spłycenia oddechu), ale również epizodów jego zatrzymania. Mogą one trwać nawet ponad 10 sekund i powtarzać się kilkanaście razy w ciągu godziny.

Problem ten może mieć charakter obturacyjny (wynika z obecności fizycznej przegrody) lub centralny (spowodowany zaburzeniami neurologicznymi). Niemal zawsze bezdech senny występuje jednocześnie z chrapaniem, ale oczywiście dźwięki wydawane w czasie snu nie zawsze oznaczają bezdech. Staje się to poważnym problemem, jeśli pojawiają się dodatkowe objawy np. senność w ciągu dnia, zaburzenia koncentracji, bóle głowy czy budzenie się z uczuciem duszności.

Preparaty i sposoby na chrapanie – plastry, spraye, tabletki i higiena snu

Zastanawiasz się, co na chrapanie może pomóc? Otóż można zastosować wiele różnych preparatów i leków na chrapanie dostępnych w aptece. Są to m.in. nakładki zakładane na nos, których celem jest ułatwienie przepływu powietrza jak również rozmaite listki doustne, spraye, tabletki czy krople. Niestety stosowanie takich środków na chrapanie ma charakter jedynie objawowy – nie eliminuje głównej przyczyny problemu. Często też preparaty przeciw chrapaniu okazują się mało skuteczne.

Warto pamiętać także o podstawowych zasadach higieny snu zwłaszcza właściwej pozycji do spania – najczęściej chrapią osoby w leżące na plecach. Prawidłowe podparcie głowy to takie, które nie powoduje nadmiernego jej pochylenia względem klatki piersiowej. Pomocna może być poduszka anatomiczna. Na kilka godzin przed snem należy też zadbać o zdrową kolację a także unikać napoi procentowych i tytoniu. Zaleca się też, aby spać w dobrze wywietrzonym pomieszczeniu.

Kiedy warto udać się do lekarza?

Jeśli za problem ten odpowiada wcześniejsze spożywanie alkoholu lub infekcja, zwykle nie ma powodu do niepokoju, a chrapanie ustępuje wraz z wykluczeniem czynnika sprawczego – wyleczeniem choroby i zadbaniem o właściwą higienę snu. Również w przypadku otyłości pomocna może okazać się redukcja masy ciała.

Natomiast przewlekłe chrapanie podczas snu warto skonsultować z lekarzem. Zaburzony przepływ powietrza z płuc i przerwy w oddychaniu spowodowane niedrożnością mogą prowadzić do niedotlenienia. Problem ten dotyka coraz większą grupę społeczeństwa w różnym wieku. Można go jednak skutecznie leczyć lub przynajmniej znacznie zniwelować, poprawiając jakość odpoczynku i tym samym funkcjonowania w ciągu dnia.

Dostępne sposoby na chrapanie – laserowe leczenie chrapania

U niektórych chrapanie wynika ze wspomnianego skrzywienia przegrody nosowej lub obecności narośli w nosie. W takich przypadkach wskazana jest wizyta u laryngologa, który może zalecić zabieg lub operację usuwającą ewentualne zmiany i przywracającą prawidłową budowę anatomiczną nosogardzieli. Dzięki temu przepływ powietrza przez gardło wraca do normy, a problem z chrapaniem ustępuje.

Obecnie wśród możliwości leczenia tej dolegliwości wymienia się także nowoczesną laseroterapię. Celem takiego zabiegu jest wzmocnienie tkanek odpowiedzialnych za odgłosy chrapania. Dokonuje się tego poprzez podgrzanie podniebienia energią laserową o odpowiedniej częstotliwości, co prowadzi do obkurczenia i stymulacji produkcji włókien kolagenowych i elastyny. W efekcie tkanki stają się gęściejsze, mocniejsze, sztywniejsze i mniej podatne na drgania pod wpływem gwałtownych wdechów i wydechów.

Po zabiegu laserowym można przestać chrapać lub znacznie zredukować ten problem. Zwykle zaleca się poddanie pełnej serii zabiegowej – ok. 4 powtórzenia. Metoda ta jest małoinwazyjna i pobudza naturalne procesy regeneracyjne. Efekty narastają więc stopniowo, w miarę zagęszczania się nowego kolagenu i elastyny. Zabieg taki jest bezbolesny i nie ma potrzeby stosowania znieczulenia. Nie prowadzi on też do naruszenia ciągłości śluzówki pokrywającej ściany gardła i jamy ustnej. Podgrzewane są jedynie wewnętrzne warstwy tkanek. Tuż po procedurze można wrócić do domu.

Źródła:

1. Frielich H.: Skuteczność leczenia chrapania laserem Er:YAG Fotona. https://ppm.sum.edu.pl/info/phd/SUMca9d7ff649cd4df0a075209359b03d47/Record%2Bdetails%2B%25E2%2580%2593%2BSkuteczno%25C5%259B%25C4%2587%2Bleczenia%2Bchrapania%2Blaserem%2BEr%253AYAG%2BFotona%2B%25E2%2580%2593%2BMedical%2BUniversity%2Bof%2BSilesia?r=supervisedwork&ps=20&tab=&lang=en
2. Kiciński P., Zakrzewski M., Dybała A., Zubilewicz R., Mosiewicz J., Jaroszyński A.: Obturacyjny bezdech senny — zasady diagnostyki i leczenia. Forum Medycyny Rodzinnej 2012;6(5):228-235. https://journals.viamedica.pl/forum_medycyny_rodzinnej/article/view/20263
3. Michalik M., Podbielska-Kubera A., Dmowska-Koroblewska A.: Leczenie chrapania metodą korekcji podniebienia miękkiego z wykorzystaniem lasera diodowego w technice palisadowej.
4. Ścierski P., Ścierski W., Frelich M.: Poszukiwanie „złotego środka” pomiędzy inwazyjnością a skutecznością leczenia chrapania. https://otorhinolaryngologypl.com/resources/html/article/details?id=235109&language=en