Jak zminimalizować zakola – przegląd dostępnych metod

Większość panów po 50. roku życia obserwuje u siebie wyraźne zakola lub gładki obszar na szczycie głowy. Jednak przerzedzenie fryzury, a nawet cofanie się linii włosów czoła, czyli tzw. zakola, dotyczą też osób znacznie młodszych. Za łysienie u mężczyzn najczęściej odpowiadają hormony, a dokładniej wrażliwość mieszków włosowych na ich działanie. Dowiedz się więcej na ten temat!

Najczęstsze powody przerzedzenia fryzury u panów – łysienie androgenowe

W przypadku mężczyzn przyczyną zakoli zwykle są hormony płciowe (androgeny). Utrata włosów o takim podłożu określana jest jako łysienie androgenowe. Z kolei u kobiet nadmierne wypadanie włosów często jest konsekwencją niedoborów witamin i minerałów, nieodpowiedniej diety, przewlekłego stresu, stosowania niektórych leków, wahań hormonalnych czy inwazyjnej stylizacji i zabiegów fryzjerskich.

Dlaczego utrata włosów jest problemem mężczyzn w różnym wieku?

Szacunkowo łysienie dotyczy nawet 80% starszych panów, ale pierwsze objawy wypadania włosów mogą pojawić się także u młodych mężczyzn, nawet przed 20 rokiem życia.

Na problem, jakim są zakola, uskarża się co trzeci mężczyzna w średnim wieku. Dlaczego tak się dzieje? Ponieważ ten typ łysienia ma duży związek z predyspozycjami genetycznymi, na które nie mamy wpływu. Ponadto stężenie męskich hormonów płciowych niezależnie od wieku jest wyższe. U kobiet łysienie ma większy związek z zaburzeniami hormonalnymi.

W przypadku płci żeńskiej przebieg jak i objawy utraty włosów są inne. Łysienie androgenowe zwykle rozwija się w starszym wieku – może dotyczyć ok. połowy pań powyżej 50 lat. Najczęściej nie powoduje też całkowitego łysienia (gładkich obszarów), a jedynie przerzedzenie włosów.

Jakie są przyczyny powstawania zakoli u mężczyzn?

Dokładne przyczyny łysienia androgenowego nie zostały poznane. Wiadomo jednak, że schorzenie ma podłoże genetyczne – odpowiadają za nie: 5α-reduktaza, chromosom Y, receptory androgenowe i estrogenowe, a także czynniki wzrostu. Dziedziczymy nadwrażliwość mieszków włosowych na działanie hormonów. Testosteron, a właściwie jego pochodna – dihydrotestosteron (DHT), która jest jego aktywną formą – uszkadza mieszki włosowe, prowadząc do ich miniaturyzacji. Powodem może być nadmiar testosteronu np. w wyniku chorób takich jak przerost gruczołu krokowego oraz genetycznych zaburzeń wydzielania wymienionych substancji. Synteza testosteronu do dihydrotestosteronu odbywa się z udziałem m.in. wspomnianego enzymu 5α-reduktazy, dlatego z zakolami o takim podłożu zmagają się również panowie z prawidłowym stężeniem testosteronu.

Pierwsze oznaki łysienia typu męskiego

Problem ten może objawiać się w różnych formach. Najczęściej jednak pierwsze symptomy łysienia androgenowego u mężczyzn to cofanie się linii włosów czoła, czyli powstawanie tzw. zakoli. Mieszki włosowe w tej części głowy są najbardziej wrażliwe na działanie aktywnej formy hormonu męskiego. Następnie Pacjent zwykle staje się łysy na czubku głowy (tzw. tonsura). W miarę postępu schorzenia gładkie obszary rozprzestrzeniają się w kierunku skroni i ciemienia. Włosy na części potylicznej (z tyłu głowy) nie wypadają, ponieważ ich mieszki nie są wrażliwe na działanie hormonów.

Cykl życia włosów a ich nadmierne wypadanie i pojawianie się zakoli

Aby zrozumieć, czym jest utrata włosów i w jaki sposób można walczyć z tym schorzeniem, warto przybliżyć strukturę włosa i cykl jego życia. Otóż włosy wyrastają z mieszków włosowych (zagłębień w skórze). Każdy z nich w ciągu życia wytwarza ok. 20-30 włosów, które rosną w skupiskach po 2-4 łodygi wraz z cebulkami. Nie powstają one stale, a wypadają co kilka lat, po czym są zastępowane przez nowe. Ma to związek z fazami cyklu włosa.

Prawidłowo etap aktywnego wzrostu (anagen) w przypadku skóry głowy trwa od 2 do 7 lat. Kolejno włos przechodzi w krótką, trwającą 1-2 tygodnie fazę spoczynku (katagen). W tym czasie mieszek włosowy ulega skurczeniu. Następnie ok. 2-4 miesięcy trwa faza obumierania (telogen), po której włos całkowicie oddziela się od macierzy i wypada wypchnięty przez nowy.

W przypadku łysienia androgenowego dochodzi do zaburzeń faz cyklu życia włosa. Etap aktywnego wzrostu ulega skróceniu – w efekcie włosy obumierają szybciej. Z kolei faza oczekiwania na nowy włos jest znacznie wydłużona, a tym samym na odrastanie włosów trzeba poczekać. Z czasem dochodzi do zwłóknienia mieszków i całkowitego ich zaniku – następuje zahamowanie ich funkcjonalności i nie są już w stanie wytworzyć żadnych nowych łodyg.

Czy można zahamować wypadanie włosów?

W przypadku mężczyzn utrata włosów to zwykle problem przewlekły i postępujący. Pod wpływem hormonów dochodzi do miniaturyzacji mieszków włosowych. Prawidłowo średnica łodygi u nasady wynosi ok. 0,8 mm, natomiast gdy fryzura zaczyna się przerzedzać, włosy stają się coraz cieńsze i słabsze, może ona wynosić zaledwie 0,04 mm.

Niestety nie da się zapobiec procesowi wypadania włosów u mężczyzn, ale dzięki dostępnym metodom można go znacznie spowolnić. Skuteczność terapii zależy głównie od etapu rozwoju schorzenia.

Na czym polega terapia u mężczyzn zmagających się z łysieniem?

Wybór odpowiedniej metody leczenia zależy od zaawansowania problemu. Terapia powinna być prowadzona pod okiem lekarza. Niekiedy zaleca się leczenie farmakologiczne za pomocą środków doustnych lub preparatów do stosowania miejscowego. Są one dostępne w aptece. Ich działanie polega m.in. na poprawie krążenia krwi, a tym samym dotlenieniu i odżywieniu skóry głowy i włosów, a także na hamowaniu włóknienia mieszków.

Pacjenci dotknięci łysieniem androgenowym mają do dyspozycji również wiele zabiegów z zakresu medycyny estetycznej. Regeneracyjne leczenie w wielu przypadkach daje znakomite rezultaty.

Jak pobudzić porost włosów? Masaż i mezoterapia skóry głowy

Jeżeli zauważysz pogorszenie kondycji włosów, na wczesnym etapie schorzenia warto stosować szampony i wcierki stymulujące ich porost. Odpowiednie preparaty może wskazać lekarz dermatolog lub trycholog. W trakcie ich aplikacji zaleca się wykonywanie masażu skóry głowy, który poprawia mikrokrążenie i ułatwia transport składników odżywczych do osłabionych cebulek włosa.

Dobre efekty terapeutyczne dają też małoinwazyjne zabiegi wzmacniające włosy. Jednym z nich jest mezoterapia skóry głowy, która pozwala odżywić i dotlenić włosy, ponieważ w trakcie zabiegu dociera się na wybraną głębokość skóry, czyli wprost do obszaru odpowiedzialnego za produkcję nowych łodyg. Metoda polega na podaniu różnych koktajli zawierających związki aktywne i odżywcze lub osocza krwi bogatego w czynniki wzrostu.

Pozostałe zabiegi na zakola w młodym wieku

Metodą służącą regeneracji osłabionych mieszków włosowych jest także mikroprzeszczep komórek macierzystych. W tym przypadku leczenie łysienia polega na przeszczepie materiału pobranego z potylicy, czyli z obszaru odpornego na działanie androgenów. Uzyskane komórki progenitorowe i czynniki wzrostu są podawane w przerzedzony obszar, gdzie wzmacniają mieszki i stymulują wzrost włosów.

Naturalne procesy regeneracyjne można pobudzać także za pomocą czystego dwutlenku węgla podawanego podskórnie w formie iniekcji. Zabieg taki, o nazwie karboksyterapia, jest świetną metodą wspomagającą leczenie miejscowej utraty włosów.

Kiedy można zdecydować się na przeszczep włosów?

Osłabione mieszki włosowe można wzmacniać. Natomiast jeśli doszło już do ich zaniku, pozostaje jedynie przeszczep włosów, który sprawia, że mieszki zaczynają wytwarzać nowe, zdrowe łodygi odporne na działanie androgenów. Metoda ta pozwala uzyskać gęste włosy nawet w przypadku zaawansowanych zakoli.

Źródła:

1. Jakubiec M.: Łysienie androgenowe typu męskiego – charakterystyka i przegląd terapii dostępnych w gabinetach kosmetologicznych i medycyny estetycznej. Aesthetic Cosmetology and Medicine 6 / 2022 / vol. 11. https://aestheticcosmetology.com/wp-content/uploads/2022/12/ACM-2022-01-v6-Jakubiec.pdf
2. Langner A., Ambroziak M.: Łysienie androgenowe u mężczyzn – czy warto leczyć? Przewodnik Lekarza, 4/2002 vol. 5. https://www.termedia.pl/Lysienie-androgenowe-u-mezczyzn-8211-czy-warto-leczyc-,8,752,0,1.html
3. https://www.mp.pl/endokrynologia/interdyscyplinarnie/ginekologia/175144,diagnostyka-i-leczenie-lysienia-androgenowego
4. https://www.mp.pl/pacjent/dermatologia/choroby/chorobyskory/171329,lysienie-androgenowe-typu-meskiego